Hangi Ülkede Hangi Dijital Vergi Uygulaması Var?

Dijitalleşen dünyada, sınırları aşan dijital hizmetler ve ürünler, vergilendirme konusunda da karmaşık bir tablo ortaya çıkarıyor. Geleneksel vergi sistemleri, dijital ekonominin dinamiklerine ayak uydurmakta zorlanırken, birçok ülke bu boşluğu doldurmak ve adil bir vergi geliri elde etmek için dijital vergi uygulamalarına yöneliyor. Peki, hangi ülkede hangi dijital vergi uygulaması var? Bu sorunun cevabı, küresel vergi manzarasının sürekli değiştiği bir ortamda oldukça önemli. Gelin, bu konuyu birlikte inceleyelim.

Dijital Vergi Nedir ve Neden Önemlidir?

Dijital vergi, genellikle uluslararası vergi kurallarının dışında kalan, dijital hizmetler üzerinden elde edilen gelirlere uygulanan bir vergi türüdür. Bu vergiler, özellikle çok uluslu teknoloji şirketlerinin vergi kaçırmasını engellemeyi ve yerel şirketlerle daha adil bir rekabet ortamı yaratmayı amaçlar. Dijitalleşmeyle birlikte, kullanıcı verileri, çevrimiçi reklamcılık ve e-ticaret gibi alanlarda elde edilen gelirler önemli ölçüde arttı. Bu da, devletlerin bu yeni gelir kaynaklarından pay almasını gerektirdi.

Dijital Vergi Uygulamaları: Ülke Ülke İnceleme

Pek çok ülke, dijital ekonominin kendine özgü yapısından kaynaklanan vergilendirme zorluklarına çözüm bulmak amacıyla farklı yaklaşımlar benimsemiştir. Bu yaklaşımlar, dijital hizmetler vergisinden (DST) tutun da, kurumlar vergisi kurallarının güncellenmesine kadar geniş bir yelpazede yer almaktadır. İşte bazı ülkelerin uyguladığı dijital vergi modelleri:

Fransa: Dijital Hizmetler Vergisi (DHV)

Fransa, 2019 yılında %3 oranında bir Dijital Hizmetler Vergisi (DHV) uygulamaya koydu. Bu vergi, Fransa’da önemli bir dijital varlığa sahip olan ve küresel cirosu belirli bir eşiği aşan şirketlerin Fransa’daki dijital reklamcılık, çevrimiçi pazar yeri ve veri satışından elde ettiği gelirlere uygulanır. Fransa’nın bu adımı, diğer Avrupa ülkelerine de ilham kaynağı olmuştur.

İngiltere: Dijital Hizmetler Vergisi (DHV)

İngiltere de Fransa’yı takip ederek, 2020 yılında %2 oranında bir DHV uygulamasına geçti. İngiltere’nin DHV’si, İngiliz kullanıcıların katılımıyla elde edilen gelirlere odaklanır ve sosyal medya platformları, arama motorları ve çevrimiçi pazar yerleri gibi dijital hizmet sağlayıcılarını hedef alır. Vergi, belirli bir küresel ciro ve İngiltere’deki gelir eşiğini aşan şirketler için geçerlidir.

İtalya: Dijital Hizmetler Vergisi (DHV)

İtalya, 2020 yılında %3 oranında bir DHV uygulamasına başlamıştır. Fransa ve İngiltere’dekine benzer şekilde, bu vergi de İtalya’da önemli bir dijital varlığa sahip olan ve belirli bir küresel ciro eşiğini aşan şirketlerin İtalya’daki dijital reklamcılık, çevrimiçi pazar yeri ve veri satışından elde ettiği gelirlere uygulanır.

İspanya: Dijital Hizmetler Vergisi (DHV)

İspanya da dijital vergi uygulayan ülkeler arasına katılmıştır. İspanya’nın DHV’si de %3 oranındadır ve dijital reklamcılık, çevrimiçi pazar yeri ve veri satışından elde edilen gelirlere uygulanır. Verginin kapsamı ve uygulanma koşulları, diğer Avrupa ülkelerindeki DHV’lere benzerlik göstermektedir.

Türkiye: Dijital Hizmet Vergisi (DHV)

Türkiye, 2019 yılında Dijital Hizmet Vergisi Kanunu’nu yürürlüğe koymuştur. Bu kanunla, Türkiye’de dijital hizmet sağlayıcılarının elde ettiği reklâm hizmetleri, aracı hizmetleri, içerik satış hizmetleri ve ücretli içerik dinleme hizmetleri gibi belirli dijital hizmetler üzerinden %7,5 oranında Dijital Hizmet Vergisi alınmaktadır.

OECD’nin Çözüm Arayışları: İki Sütunlu Yaklaşım

Yukarıda bahsedilen DHV’ler, genellikle geçici çözümler olarak kabul edilirken, OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü), küresel bir uzlaşı sağlamak amacıyla “İki Sütunlu Yaklaşım” olarak bilinen bir plan geliştirmiştir.

• Birinci Sütun: Çok uluslu şirketlerin kârlarının, faaliyet gösterdikleri ve değer yarattıkları ülkelere yeniden tahsis edilmesini öngörür.
• İkinci Sütun: Küresel asgari kurumlar vergisi oranını (genellikle %15) belirleyerek, şirketlerin vergi cennetlerine kaçmasını engellemeyi amaçlar.

OECD’nin bu yaklaşımı, dijital vergilendirme konusunda küresel bir standart oluşturmayı ve ülkeler arasındaki vergi rekabetini azaltmayı hedeflemektedir. Ancak, bu planın uygulanması ve tüm ülkeler tarafından kabul görmesi zaman alabilir.

Dijital Vergi Uygulamalarının Zorlukları ve Tartışmaları

Dijital vergi uygulamaları, bazı zorlukları ve tartışmaları da beraberinde getirmektedir:

• Çifte Vergilendirme Riski: Şirketlerin hem DHV hem de kurumlar vergisi ödemek zorunda kalması, çifte vergilendirme riskini artırabilir.
• Ticaret Savaşları Endişesi: ABD gibi bazı ülkeler, DHV’lere karşı misilleme tehdidinde bulunarak, ticaret savaşlarına yol açabileceği endişesini yaratmaktadır.
• Uygulama Zorlukları: Dijital hizmetlerin sınırları aşan doğası, vergi toplama ve uygulama süreçlerini karmaşık hale getirebilir.
• Küresel Uzlaşı Gerekliliği: Dijital vergilendirme konusunda küresel bir uzlaşı sağlanmadığı takdirde, ülkeler arasındaki vergi rekabeti ve anlaşmazlıklar devam edebilir.

Türkiye’deki Dijital Hizmet Vergisi (DHV)

Türkiye’de uygulanan Dijital Hizmet Vergisi (DHV), 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ile yürürlüğe girmiştir. Bu vergi, Türkiye’de dijital hizmet sunan şirketlerin belirli hizmetlerinden elde ettiği gelirlere uygulanır. Vergi oranı %7,5’tir. DHV’nin amacı, dijital ekonomiden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesini sağlayarak, vergi adaletini ve rekabet eşitliğini sağlamaktır.

DHV’nin Kapsamı:

• Reklam hizmetleri (Türkiye’de verilen reklamlardan elde edilen gelirler)
• Aracı hizmetleri (Dijital ortamda mal veya hizmetlerin satılmasına aracılık edenlerden elde edilen gelirler)
• İçerik satış hizmetleri (Dijital ortamda sesli, görsel veya yazılı içeriklerin satılmasından elde edilen gelirler)
• Ücretli içerik dinleme hizmetleri (Dijital ortamda ücretli olarak sunulan müzik, podcast gibi içeriklerin dinlenmesinden elde edilen gelirler)

DHV’nin Mükellefleri:

• Dijital hizmet sağlayıcıları (Bu hizmetleri sunan şirketler)
• Türkiye’de yerleşik olmayan ancak Türkiye’de dijital hizmet sunan şirketler

Türkiye’deki DHV uygulaması, dijital ekonominin büyüklüğü ve potansiyeli göz önünde bulundurulduğunda önemli bir gelir kaynağı oluşturmaktadır. Ancak, uygulamanın etkinliği ve verimliliği, sürekli olarak değerlendirilmekte ve geliştirilmektedir.

Sonuç

Dijital vergilendirme, küresel ekonominin önemli bir parçası haline gelmiştir. Ülkeler, dijitalleşmenin getirdiği yeni gelir kaynaklarından pay almak ve vergi adaletini sağlamak için farklı yaklaşımlar benimsemektedir. Ancak, bu konuda küresel bir uzlaşıya varılması ve adil, etkin bir vergi sisteminin oluşturulması, tüm paydaşların ortak sorumluluğundadır. Bu doğrultuda, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde sürekli bir diyalog ve iş birliği gerekmektedir.

Sıkça Sorulan Sorular